بررسی اوضاع سیاسی واجتماعی خراسان در عهد خوارزمشاهیان

چکیده خراسان به عنوان یکی از مناطق مهم ایران به لحاظ موقعیت جغرافیایی و قرار گرفتن بر سر راههای بازرگانی در تاریخ ایران دارای اهمیت فراوانی بوده است. این ناحیه در اواخر حکومت سلطان سنجر به عرصه دخالت نیروهای بیرونی از جمله غزان غوریان قراختائیان و خوارزمشاهیان تبدیل شده بود که از میان گروههای یادشده در نهایت خوارزمشاهیان توانستند بر دیگر رقبا غلبه نمایند و اداره خراسان را تحت تسلط خویش درآوردند. حمله غزان به خراسان و درگیریهای ایل ارسلان و غلامان سنجری برای حکومت بر خراسان و همچنین مبارزات طولانی تکش بر علیه برادرش سلطانشاه و همچنین غوریان و در آخر یورش مغولان به این سرزمین نه تنها باعث ایجاد ناامنی در خراسان بلکه باعث نابودی حکومت خوارزمشاهیان در خوارزم گردید. طبقات و گروههای مختلف از قبیل کشاورزان تجاوز بازرگانان در اثر این حملات یا کشته شدند و یا به نقاط دیگر متواری شدند. نتیجه این پژوهش نشان می دهد که اوضاع اجتماعی خراسان در این دوره به خاطر یورشها و حملات اقوام مجاور دچار آشفتگی و نابسامانی بوده است . این پژوهش بر آن است که باورش توصیفی تحلیلی به اوضاع سیاسی و اجتماعی خراسان در عهد خوارزمشاهیان وضوح بیشتری بخشد. واژه های کلیدی: خراسان، خوارزمشاهیان ، غزان ، غوریان، مغولان